شمع درجا از خانواده شمع های بتنی می باشد و نام های دیگر آن شمع درجا ، شمع ساخته شده در محل، شمع ریختنی، شمع جایگزینی و شمع بدون تغییر مکان می باشد. شمع درجا به دلیل نامحدود بودن در قطر و عمق حفاری دارای بیشترین کاربرد و تنوع در بین تکنولوژی های اجرای پی های عمیق می باشد.
در شمع های درجا ابتدا توسط ماشین آلات حفاری یک چاه با مقطع و عمق مورد نظر در زمین حفر شده و سپس در داخل آن اقدام به بتن ریزی با مصالح مرغوب می نمایند که البته این بتن می تواند مسلح یا غیر مسلح باشد .
مراحل اجرای شمع درجا
مراحل اجرایی شمع:
۱. تهیه پلاتفرم مناسب جهت استقرار دستگاه حفاری و تردد بیل یا لودر و تراک میکسر.
۲. پیاده نمودن نقطه حفاری توسط نقشه بردار
۳. پیاده کردن دو عدد نقطه کمکی توسط نقشه بردار یا خود پرسنل حفاری با متر جهت کنترل اولیه چاه
۴. شروع حفاری – شروع حفاری مهمترین قسمت حفاری است که باید دقت بیشتری در آن شود و توسط نقاط کمکی کنترل شود.(خشت اول گر نهد معمار کج/تا ثریا میرود دیوار کج)
۵. پس از اتمام حفاری و رسیدن به عمق مورد نظر نوبت تحویل عمق به مشاورین محترم است
۶. سبد گذاری – نکته مورد اهمیت در سبد گذاری محکم کردن محل بستن قلاب جرثقیل و دیگر قسمتهاست بطوری که موقع بلند کردن سبد از هم نپاشد و آرماتورها کج نشوند
۷. اگر چاه بیش از ۱۲ متر طول سبد نیاز داشته باشد باید سبد را پس از جاگذاری در چاه توسط ترمزها در دهنه چاه نگه داشته شود (طوری که به اندازه اورلب از دهنه چاه بیرون بماند) سپس سبد دوم را روی آن قرار داده و توسط اورلب دو سبد را محکم به یکدیگر متصل نمایند و با آزاد کردن ترمزها سبد را به چاه فرستاد، اگر باز هم نیاز به سبد دیگری باشد دوباره به اندازه اورلب سبد را توسط ترمز بیرون از چاه نگه میداریم و سبد دیگری را به این ترتیب اضافه میکنیم تا به طول مورد نظر برسیم.
۸. سبد به هیچ وجه نباید در کف چاه و در وزن خود بنشیند و لازم است فاصله ای بین سبد و کف چاه بعنوان پوشش بتنی ایجاد شود ، به همین دلیل سبد باید توسط ترمز در دهنه چاه مهار شود.
۹. نوبت بستن لوله ترمی است، متناسب با عمق چاه باید لوله ترمی بسته شود و در نهایت قیف ترمی بسته میشود(معمولا طول لوله را ۱ تا ۵/۱ متر کمتر از عمق چاه جهت پرتاب بتن میبندند)
۱۰. آماده کردن رمپ مناسب جهت تراک میکسر بطوری که براحتی بتن را در قیف ترمی خالی نماید.
۱۱. در صورتی که چاه آب داشته باشد لازم است کانالی جهت هدایت آبی که موقع بتن ریزی از دهنه چاه سرریز خواهد شد پیش بینی شود.
۱۲. پس از رویت بتن تمیز در دهنه چاه و در تراز مورد نظر بتن ریزی پایان میابد و لوله ترمی نیز از بتن خارج میشود.
مراحل بنتونیت و کیسینگ گذاری:
اجرا نمودن این دو مورد بستگی به نوع زمین و میزان ریزشی بودن خاک محل دارد که عرض میکنم.
۱. در صورتی که زمین و خاک محل ریزشی باشد و یا در عمقی از چاه اپراتور متوجه ریزش شود(بطوری که مصالح از چاه خارج نماید ولی عمق پایین نرود در این صورت متوجه میشویم که چا ریزش میکند)
۲. ببنتونیت را در مخزنی بنام مالاکسور با اختلاط مناسب با آب مخلوط میکنند و پس از عمل آوری به چاه تزریق میکنند ، با هر بار که از چاه مصالح بیرون می آید سطح دوغاب بنتونیت نیز پایین خواهد رفت که باید با تزریق بنتونیت از پایین رفتن سطح آن جلوگیری کنیم.
۳. چنانچه دهنه چاه بیش از اندازه ریزشی باشد (که مشکل اجرایی در سبد گذاری و بتن ریزی صحیح و مهار نمودن آنها و مهمتر از آن محل استقرار دستگاه حفار و تراک میکسرها از بین برود) از کیسینگ متناسب با قطر چاه استفاده میشود و حد اکثر تا عمق ۶ متری میتوان جاگذاری کرد.
زهکشی:
در فصل هایی از سال که سطح آبهای زیرزمینی بالا می آید اکثر ساختمانها و برج ها با مشکل نفوذ آب و رطوبت به طبقات زیر زمین و پارکینگ ساختمان مواجه می شوند. برای رفع این مشکل حداقل در دو ضلع بیرونی ساختمان با دستگاه حفاری شمع ، چاههایی به فاصله حداکثر ۳ متر حفر میشود و سپس چاهها با قلوه سنگ (یا مصالح مخلوطی) پر میشوند این چاهها آبهای زیرزمینی را در خود جایی میدهند و فشار آب را میکاهد و مانع از نفوذ آب و رطوبت به ساختمان میشود.
پرده آببند:
در خیلی از زمین ها که سطح آب زیرزمینی بالا میباشد و فشار آب اجازه گود برداری نمیدهد قبل از شروع خاکبرداری دورتادور زمین را به عمق های مورد نیاز شمع های هم پوشان با بتن پلاستیکی اجرا نموده و سپس بعد از آن شروع به خاکبرداری و گودبرداری تا عمق مورد نیاز مینمایند.